• 22.03.2023

Neden Endometriozis (Çikolata Kisti) Hastalığını Önemsemeliyiz?

MART ayı "ENDOMETRÄ°OZÄ°S FARKINDALIK AYI" dır hem de Tüm Dünyada!

Endometriozis (veya endometrioz veya Çikolata Kisti Hastalığı) kadın saÄŸlığı açısından çok önemli bir hastalıktır. Elbette insan saÄŸlığı denildiÄŸinde her hastalık önemlidir. DiÄŸer bir deyiÅŸle önemsiz bir hastalık yoktur. Peki neden biz "endometriozis" i önemseyelim?

Bu yazımda sizlere neden "endometriozis"i önemsemeliyiz konusunu maddeler halindeki gerekçeler ile anlatmaya çalışacağım. Sanırım sizleri "endometriozis"in ne denli önemli olduÄŸuna ikna edebilirim.

1. Çok sıktır...Her 10 kadında 1 görülür. Hatta her ay adet sancısı yaÅŸayan 10 genç kızdan 6 sında olduÄŸu gösterilmiÅŸtir.

2. Her yaÅŸta görülebilir...Tıbbi dokümanlar kadın yaÅŸamının tüm evrelerinde, çocukluk, bebeklik, adölesan, üreme çağı ve menopoz sonrası dönemde endometriozisin görülebildiÄŸini kanıtlamıştır.

3. Kadınlarda kasık aÄŸrısının en önemli nedenidir...Kasık aÄŸrısı kadın saÄŸlığı açısından oldukça sık ve önemli bir yakınmadır. SüreÄŸen kasık aÄŸrılarının en sık nedeni de endometriozistir.

4. Kadınlarda görülen anormal kanamaların nedenlerinden biridir...Adet baÅŸlarken veya bitimi döneminde, genellikle kahve renkte lekelenmelerin önemli bir nedeni endometriozis varlığıdır.

5. Kadınlarda cinsel birlikteki aÄŸrının en önemli nedenlerindendir... Endometriozisin odakları, rahim etrafında veya vajen ile bağırsak son kısmı arasında yerleÅŸtiÄŸinde iliÅŸkide yoÄŸun aÄŸrı yakınması olmaktadır.

6. Ä°nfertilite (gebeliÄŸe ulaÅŸamama) sorunu... Endometriozis olan kadınlarda gebeliÄŸe ulaÅŸmada zorluklar olabilmektedir. Endometriozis, yumurta rezervini (sayısını) azaltabilmesi, tüplerin kapanmasına neden olabilmesi, salgıladığı bazı maddeler ile yumurta kalitesini olumsuz etkilemesi ve hem eÅŸey hücrelerine hem de embriyoya zarar verebilmesi, embriyonun tutunmasını bozabilmesi ile gebeliÄŸe ulaÅŸmayı zorlaÅŸtırabilmektedir.

7. Son yıllarda kanser ile birliktelikleri açısından uyarıcı bilimsel yazılar çıkmaktadır...Özellikle bazı yumurtalık kanser türleri açısından endometriozisin risk oluÅŸturduÄŸu düÅŸünülmektedir.

8. SüreÄŸen (kronik) aÄŸrının getirdiÄŸi psikolojik sorunlara yol açabilir...Genellikle endometriozis olgularında aÄŸrı baÅŸta olmak üzere yaÅŸam kalitesini olumsuz etkileyen yakınmalar bu kiÅŸileri psikolojik olarak olumsuz etkilemektedir.

9. Fiziksel olarak yorgunluk, gaz sancıları...Endometriozis, bu gibi belirsiz ama yaÅŸam kalitesini etkileyen sorunlara yol açabilir...Bu yakınmalar pek çok farklı nedene baÄŸlı olabilse de endometriozis de bu nedenlerdendir.

10. Tanı gecikmeleri -hem de dünyanın her yerinde- çok sıktır ve çok uzun yıllar doÄŸru tanı konulamamaktadır...Yapılan araÅŸtırmalar endometriozis tanısının konulmasında ortalama 6-7 yıllık bir gecikme göstermektedir. Bunun nedenleri arasında aÄŸrıların normal olabileceÄŸinin söylenmesi yani "boÅŸ ver" denmesi baÅŸta gelmektedir.

Ä°ÅŸte bu 10 gerekçeyle bizler endometriozisi kadın saÄŸlığı açısından önemsemeliyiz. Adet sancısı olan kızlara "evlen veya çocuk yap bu aÄŸrılar geçer demek yerine bu aÄŸrıların nedenini araÅŸtırmaya çalışmalıyız. Bilgi paylaşımları veya konuya dikkatleri çekerek, yeni bilgileri takip ederek ve yeni bilgiler üreterek endometriozis ile mücadele vermeliyiz.

Tekrar belirtmeme izin verin; Mart ayı Endometriozis farkındalık ayı. Hep birlikte endometriozis konusunda farkındalığımızı artıralım...

Sağlık ve sevgi ile kalın.

Prof Dr. Ümit Ä°nceboz

Önerilen kaynaklar
1. https://www.endometriosisdernegi.org  

2. Zondervan KT et al. Endometriosis. N Engl J Med 2020; 382:1244-1256.

3.Taylor HS et al.  Endometriosis is a chronic systemic disease: clinical challenges and innovations. Lancet 2021:397:839-852

4. Giudice LC. Clinical practice. Endometriosis. N Engl J Med. 2010; 362: 2389-2398