• 17.07.2019

Menenjit, çocuklarda nadir görülen ancak ölümcül olabilen ve sekel bırakabilen bir enfeksiyondur. Çocuklarda en sık menenjit etkeni olan bakteriler Hemofilus influenza. B (Hib), pnömokok ve meningokoktur; ilk ikisi için aşı mevcuttur ve rutin aşı programında 2. aydan baÅŸlayarak bebeklere uygulanmaktadır. Meningokok hastalığı için aşı ilk kez 2006 yılında dünyada uygulanmaya baÅŸlamıştır ve ülkemizde de 2013'ten beri kullanılmaktadır.

Meningokok Enfeksiyonlarının Dünyadaki Durumu

Meningokok enfeksiyonları tüm dünyada görülmekle birlikte daha çok Afrika, Arap yarımadası gibi ılıman bölge kuÅŸağında görülür. Ülkemizde sıklığı 100.000 de 2- 4 kadardır.Meningokokların A,B,C,Y,W 135 gibi serotipleri vardır ve ülkelere göre saptanan tipler deÄŸiÅŸmektedir. Ülkemizde yapılan epidomiyolojik çalışmalarda en çok W-135 ve B tipi saptanmıştır.

Dünyada her yıl 1.200.000 meningokok hastalığı bildirilmekte ve bunların 135.000'i ölüm ile sonuçlanmaktadır.

Menenjit için riskli gruplar kimlerdir ?

Meningokok enfeksiyonları özellikle 5 yaÅŸ altı çocuklarda görülmekte ve ergenlik yaÅŸlarında (15-25 yaÅŸ) ikinci bir pik yapmaktadır. Özellikle toplu yaÅŸanan kışla, yurt gibi ortamlarda bulaÅŸma oranı yüksektir. Hacca gidenler ve dünyada Afrika gibi endemik bölgelere yolculuk yapanlar da risk altındadır. Bu kiÅŸilere de seyahat öncesi koruyucu olarak aşı uygulanmaktadır.

Meningokok mikrobu ile karşılaÅŸan herkeste hastalık geliÅŸmez, %5-10 kadarı hastalanmadan bu bakteriyi boÄŸazında taşıyabilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olanlar, dalağı alınmış kiÅŸiler risk altındadır.

Meningokok nasıl hastalık yapar ?

Menenjit kış ve ilkbahar aylarında sık görülür. Bakteri solunum yolu ile vücuda girer, genellikle solunum yolu ile enfeksiyonu gibi baÅŸlar. Mikrobun kana ve beyin zarına ulaÅŸması ile sepsis ve menenjit geliÅŸir. BaÅŸaÄŸrısı, yüksek ateÅŸ, kusma, bilinç bulanıklığı menenjit bulgularıdır. Tüm vücutta ciltaltı kanamalar ile seyreden meningokoksemi adı verilen tablo saatler içinde ilerleyerek ÅŸok ve organ yetmezliÄŸine neden olur. Vakaların %10-20 si tedaviye raÄŸmen ölümle sonuçlanır. YaÅŸayanlarda el ve ayakta doku kaybı, nöbet, sağırlık, zeka geriliÄŸi gibi sekeller kalabilir.

Hastanın yakın çevresine ve temas edenlere koruyucu tedavi uygulanır.

Menenjit Aşısı

Menigokok Dünya SaÄŸlık Örgütü tarafından aşı ile engellenebilir hastalıklar kapsamına alınmış ve geliÅŸtirilen aşının etkili ve güvenli olduÄŸu gösterilmiÅŸtir.Åžu anda meningokokun 4 tipini kapsayan aşılar mevcuttur, dünyada 50'den fazla ülkede kullanılmaktadır.

Menenjit Aşısı 9 aydan büyük bebeklere uygulanmaktadır. Ülkemizde halen kullanılan 2 aşı vardır. Menectra 9 ay-23 ay arasında 3 ay arayla 2 doz olarak önerilmektedir, 2 yaşından sonra tek doz olarak yapılır, 55 yaşına kadar uygulanabilmektedir . Nimenrix ise 1 yaşından sonra tek doz olarak uygulanır. Yeni aşı çalışmaları devam etmektedir.

Menenjit Aşısının yan etkileri var mıdır ?

Aşının en sık görülen yan etkisi aşı yerinde kızarıklık ve hassasiyettir. Genel olarak ateÅŸ, huzursuzluk gibi yan etkiler olabilir. Nadiren aşı içindeki maddelere karşı alerjisi olanlara ise aşı uygulanmamalıdır.

Uz Dr Hale Yener / Çocuk SaÄŸlığı ve Hastalıkları Uzmanı / Ä°RENBE