• 19.07.2021

Cerrahi alanında bir devrim yaratan laparoskopik cerrahi, karına büyük kesiler yapmaksızın cerraha operasyon yapabilme imkanı veren bir minimal invaziv cerrahi türüdür. Laparoskop olarak adlandırılan ucunda kamera bulunan ışıklı bir tüp, küçük bir kesi ile sıklıkla göbek deliÄŸinden karına yerleÅŸtirilir. Kameradan gelen görüntüler operasyon odasında bulunan TV monitörüne aktarılır ve cerrahın büyük kesiler yapmaksızın karın içerisini görebilmesine ve operasyonu yapabilmesine izin verir. 
Prosedür öncelikle karın içerisinde yeterli bir çalışma alanı oluÅŸturmak için bir gazın karın içerisine uygulanması ile baÅŸlar. Operasyon baÅŸlamadan önce hasta her zaman genel anestezi ile tamamen uyutulur.  Veress iÄŸnesi denilen ince bir enstruman ile göbek deliÄŸinden karın içerisine girilir ve karbondioksit gazı ile karın ÅŸiÅŸirilir. Sonrasında laparoskop olarak adlandırılan içerisinde bir kameranın bulunduÄŸu ince ve uzun cerrahi alet, cerrahın pelvik organların büyütülmüÅŸ görüntüsünü net bir ÅŸekilde görebilmesi için göbek deliÄŸine küçük bir insizyondan uygulanmış kamera portu aracılığı ile yerleÅŸtirilir. Karın içerisinin görüntülenmesi sonrası düzeltilmesi gereken bir problem varsa, yardımcı cerrahi enstrumanlar kullanılır.  Ä°htiyaca göre sayıları 1-3 arasında deÄŸiÅŸebilen içinden cerrahi enstumanların geçiÅŸine izin veren yardımcı portlar  sıklıkla da kasık bölgesine daha küçük kesiler yapılarak yerleÅŸtirilir. Özel olarak tasarlanmış bu cerrahi aletler cerrahın hastalıklı dokuyu çıkarmak için gereken tüm hassas manevraları gerçekleÅŸtirmesini, gereÄŸinde dikiÅŸ atabilmesini saÄŸlar.
Operasyon bittikten sonra, cerrahi enstrumanlar çıkarılır ve karın içerisindeki gaz boÅŸaltılır. Küçük insizyonlar kapatılır. Hasta uyandıktan sonra odasına gönderilir. Birkaç saat süresince hasta kendisini uykulu hisseder ve anesteziden dolayı biraz mide bulantısı olabilir. 
EÄŸer yapılan cerrahi iÅŸlem günübirlik bir laparoskopik cerrahi ise, hasta yardım almadan ayaÄŸa kalkıp idrarını yapabilecek seviyeye gelene kadar hastanede tutulur. Sonrasında yanında bir refakatçi yardımıyla genellikle aynı gün evine gönderilir. EÄŸer laparoskopik rahim alma gibi daha kompleks cerrahi prosedürler uygulanmışsa,  hastanın bir gece boyunca hastanede kalması gerekebilir.  
İyileşme sırasında hasta ne beklemeli?
Operasyon sonrası ilk birkaç gün için, hasta kendisini biraz yorgun ve rahatsız hissedebilir. Karın üzerindeki ve göbek deliÄŸindeki küçük kesilerin çevresinde bir miktar aÄŸrılar olabilir. Ameliyat sırasında hastanın nefes almasına yardımcı olması için boÄŸazına yerleÅŸtirilen tüp boÄŸaz aÄŸrısı yapabilir. BoÄŸaz pastilleri ve tuzlu su ile yapılan gargara ÅŸikayetleri rahatlatır. Hasta ameliyat sonrasında omzunda veya sırtında aÄŸrı hissedebilir. Bu aÄŸrı, iÅŸlem sırasında kullanılan az miktarda gazın karında kalmasından kaynaklanır. Birkaç saat veya gün içinde kendi kendine geçer. 
Laparoskopinin yararları nelerdir?
Laparoskopik cerrahinin pek çok faydaları vardır. Vücuda daha az travma oluÅŸturduÄŸu için iyileÅŸme geleneksel, açık cerrahiye göre çok daha hızlıdır ve ameliyat sonrasında daha az aÄŸrı olur. Hastalar genellikle ameliyattan birkaç saat sonra kalkıp hareket edebilirler. Hastalar çok daha hızlı bir ÅŸekilde günlük aktivitelerine dönebilir, kesi yerleri daha az skar izi bırakarak iyileÅŸir. Birçok hasta aynı gün veya ertesi sabah evine gidebilir. 
Laparoskopik cerrahinin diÄŸer bir avantajı da dokular açık ameliyatlarda olduÄŸu gibi dış ortamla temas etmediÄŸi için enfeksiyon riskinin de azalmasıdır.

Hangi cerrahiler laparoskopi ile yapılabilir?
Tubal sterilizasyon (tüplerin baÄŸlanması) laparoskopi kullanılarak yapılabilecek cerrahilere bir örnektir. Laparoskopik cerrahi ayrıca, önceden büyük kesiler gerektiren histerektomi (rahim alınması), endometriozis, myomlar, yumurtalık kistleri, dış gebelik, rahim sarkması gibi pek çok jinekolojik durum için de uygulanabilir.
Hangi problemlerin laparoskopi ile tanısı konulup tedavisi yapılabilir?
Laparoskopi kronik pelvik aÄŸrı, infertilite veya pelvik bir kitlenin nedeninin araÅŸtırılması için kullanılabilir. EÄŸer bir problem bulunur ise sıklıkla aynı cerrahi sırasında düzeltilebilir. Laparoskopi ayrıca pek çok medikal durumun tanı ve tedavisinde kullanılabilir:
Endometriozis- EÄŸer endometriozisin semptom ve bulgularına sahipseniz ve ilaç tedavisine raÄŸmen ÅŸikayetleriniz devam ediyorsa, laparoskopi gerekebilir. Laparoskop karnın içerisinin görüntülenmesi için kullanılır. EÄŸer endometriyotik odaklar bulunursa, sıklıkla aynı cerrahi prosedür sırasında çıkarılabilir. 
Myomlar- Myomlar rahimin kas tabakasından köken alan, rahim duvarının içerisine veya dışarısına doÄŸru büyüyebilen lezyonlardır. ÇoÄŸu myom iyi huyludur (benign) , ama oldukça küçük bir kısmı kötü huylu (malign-kanser) olabilir. Myomlar çoÄŸunlukla aÄŸrı veya yoÄŸun kanamalara sebeb olabilir. Laparoskopik cerrahi çoÄŸu zaman myomların çıkarılmasında kullanılabilir. 
Yumurtalık kistleri- Bazı kadınlar yumurtalıklarında kistlere sahip olabilirler. Kistler sıklıkla tedavisiz kaybolabilirler. EÄŸer kaybolmuyorlarsa, laparoskopi ile çıkarılabilirler. 
Dış gebelik- Günümüzde laparoskopi, dış gebeliÄŸin tanısının konulması ve tedavisinde altın standart tedavi olarak kabul edilir. 
Pelvik taban bozuklukları- Laparoskopik cerrahi idrar kaçırma ve rahim sarkması gibi pelvik taban bozukluklarının tedavisinde kullanılabilir. 
Kanser- Endometriyum (rahim) kanseri gibi bazı jinekolojik kanserlerin tedavileri laparoskopik cerrahi ile yapılabilir. 

GeliÅŸmiÅŸ ekipman gerektirdiÄŸi için laparoskopik cerrahi konvansiyonel cerrahiye göre pahalıdır ve tüm hastaneler bu imkanı sunamaz. Ayrıca, cerrahların laparoskopik cerrahiyi uygulayabilmeleri için konvansiyonel cerrahi eÄŸitimlerinin üzerine özel bir eÄŸitim almaları gerekir. Konvansiyonel açık cerrahideki üç boyutlu çalışma becerilerini iki boyutlu bir video ekranında çalışmaya aktarmayı öÄŸrenmeleri gerekir. ÖÄŸrenme eÄŸrisi daha uzun olup, cerrahlar için özel bir eÄŸitim, ilgi, istek ve sabır gerektiren meÅŸakkatli bir süreçtir.