• 11.10.2021
• Dr. Selin GENÇ KOCAAYAN

HAMÄ°LELÄ°K VE AÄžIZ SAÄžLIÄžI

Hamilelik boyunca ağızda bazı fizyolojik deÄŸiÅŸiklikler meydana gelir. Östrojen baskın olmak üzere hormonların etkisi ile ağızda hamilelik gingivitisi ve artmış diÅŸ mobiliteleri görülebilir. Hamilelik gingivitisi diÅŸetlerinin ÅŸiÅŸmesi, enflame olması ve kanamaya aşırı yatkınlığı ile karakterizedir. Ayrıca hamilelikte xerostomi denilen ağız kuruluÄŸu veya tam tersi olarak artmış tükürük üretimi görülebilir.

Hamilelikte görülen diÄŸer diÅŸ ile iliÅŸkili durumlar, hamilelik tümörü, diÅŸ erozyonlarıdır. Hamilelik tümörü, nodular veya ülsere olabilen ve kolayca kanayan  büyük ve lokalize diÅŸeti büyümesidir. Aynı zamanda hamilelik epulisi ya da hamilelik granulomu olarak da bilinir ve hemen hemen hamile kadınların %5’ inde görülür. Genellikle üst çene ön bölgeyi etkiler. Genellikle ikinci trimestarda ortaya çıkar ve hızlı büyür. Genellikle tedavisi doÄŸuma kadar ertelenir(Gajendra & Kumar, 2004). DiÅŸ erozyonları ise hamilelikte tekrarlayan kusmalar ve özefagal reflünün sebep olduÄŸu asit etkisi ile oluÅŸmaktadır. Mide bulantısı ve kusma özellikle üst ön diÅŸlerin palatal yüzeylerini etkilemektedir. Aynı zamanda artmış erzoyon ile birlikte dentinin açığa çıkması ve artmış termal sensivite görülebilir.

Hamilelikte oluÅŸan hormonal ve damarsal deÄŸiÅŸiklikler diÅŸetinin bakteriyal plaÄŸa cevabını ÅŸiddetlendirir. Progesteron eksudasyonun arttırır ve diÅŸetinde prostoglandin biyosentezini etkiler. Gebelik öncesi varolan diÅŸeti hastalıkları gingivitis ve periodontitis hamilelik hormonları etkisiyle ÅŸiddetini arttırabilir. Hamilelikte varolan diÅŸeti hastalıklarının özellikle periodontitis olmak üzere düÅŸük doÄŸum ağırlıklı bebek doÄŸmasına sebep olduÄŸu gösterilmiÅŸtir. Desenayake ve arkadaÅŸlarının 1998 yılında yaptıkları çalışmada periodontal hastalığa sahip kadınların düÅŸük doÄŸum ağırlıklı erken doÄŸum yapma riskinin yedi kat artmış olduÄŸu tespit edilmiÅŸtir. Periodontal hastalık ve düÅŸük doÄŸum ağırlıklı bebek riski arasındaki iliÅŸkinin artmış prostoglandin seviyelerine baÄŸlı olduÄŸu düÅŸünülmüÅŸtür. Aynı zamanda periodontal hastalıkla iliÅŸkili olan B. Forsythus, P. Gingivalis, A. Actinomycestemkomitans, T. Denticola mikroorganizmalarının düÅŸük doÄŸum ağırlıklı bebek dünyaya getiren annelerin aÄŸzında  daha fazla bulunduÄŸu görülmüÅŸtür(Mills & Moses, 2002).

Gebe kalmayı düÅŸünen kiÅŸilerin, rutin diÅŸ hekimi muayenelerini yaptırması ve eÄŸer varsa çürük diÅŸlerin dolgu veya kanal tedavisi ile tedavi edilmesi gebelik sürecinde yaÅŸanacak apselerin önüne geçebilir ve hastanın bu süreçte doÄŸacak tedavi ihtiyacını ortadan kaldırır. Ayrıca ilaç kullanımının da bu ÅŸekilde önüne geçilebilir. Gebelikde alevlenen diÅŸ hastalıkları gebelerde erken dönemde ekstra stres yaratabilir ve tedavilerin sadece ikinci trimesterda yapılabilir olmasından dolayı sorun yaratabilir. Aynı zamanda hormonların etkisiyle diÅŸeti hastalıklarının artışı da hastalarda rahatsızlığa, çiÄŸneme problemlerine, diÅŸeti kanaması ve diÅŸ mobilitelerine sebep olur. Bu nedenle gebelik öncesi diÅŸeti hastalıklarının tedavi edilmesi ve hastalara uygun ağız bakımı alışkanlıklarının kazandırılması bu hassas dönemde oluÅŸabilecek sıkıntıların önüne geçer.

Dr. Selin GENÇ KOCAAYAN
DiÅŸ Hekimi

KAYNAKLAR

Gajendra, S., & Kumar, J. V. (2004). Oral health and pregnancy: a review. New York State Dental Journal, 70(1), 40.

Mills, L. W., & Moses, D. T. (2002). Oral health during pregnancy. MCN: The American Journal of Maternal/Child Nursing, 27(5), 275-280.