• 01.03.2019

Besinlerle fazla enerji alınması ve hareketsizlik,  ÅŸiÅŸmanlığa ve onun doÄŸurduÄŸu hastalıklara sebep olur. Vücutda olan deÄŸiÅŸikliklerin  üreme saÄŸlığını etkilememesi mümkün deÄŸildir. ÅžiÅŸmanlıktan rahatsız olanların dengesiz ve bilinçsiz zayıflamaları da, vucut için gerekli enerjinin alınamaması nedeniyle üreme sisteminde sorunlar oluÅŸtur. Erkeklerde sigara  ve alkol kullanımının sperm kalitesini bozduÄŸu ve baba olma oranlarını düÅŸürdüÄŸü biliniyor. Sigara semen sıvısında antioksidan miktarını azaltırken, fazla alkol alımı da aynı yollarla sperm fonksiyonlarını bozar. Semen kalitesine  çevre kirliliÄŸinin, yaÅŸam tarzı deÄŸiÅŸikliklerinin ve beslenme tarzının etkisinin  de olduÄŸu düÅŸünülüyor. Bayanlarda yaÅŸam tarzının yardımcı üreme tekniklerinde(YÜT) baÅŸarıya olan etkisi bilinirken, erkek üzerindeki araÅŸtırmalar yeterli deÄŸildir. Bu yılın ilk ayında Amerika Üreme SaÄŸlığı DerneÄŸinin yayını olan Fertility ve Sterility dergisinde YÜT uygulan erkeklerin yaÅŸam biçimlerinin mikroenjeksiyon baÅŸarıları üzerine olan etkisini araÅŸtıran bir makale yayınlandı.

Bu araÅŸtırmada Braga D. ve arkadaÅŸları Brezilya’da özel bir tüp bebek merkezinde, tedavi  öncesi 250 kiÅŸiye yaÅŸam  ve  beslenme tarzını belirleyecek ÅŸekilde çoktan seçmeli anket formu doldurmuÅŸlar. Mikroenjeksiyon öncesi ise yüz yüze görüÅŸerek kiÅŸinin beslenme alışkanlıklarını ve yaÅŸam biçimini irdelemiÅŸler. Gıda kategorisi; tahıl, sebze, bakliyat, meyve, kırmızı et, tavuk, balık, süt ürünleri, tatlılar, alkollu içecekler, kahve ve kafein içeren içecekler olarak sınıflanmış, günlük alım miktarları belirlenmiÅŸ. KiÅŸinin spor yapıp yapmadığı, diyette olup olmadığı , yediÄŸi öÄŸün sayısı ve sigara alışkanlığı sorgulanmış, vücut kitle indeksi ölçülmüÅŸ.

Sperm parametrelerine olan etki ;

Sperm sayısının ÅŸiÅŸmanlıkla ve alınan alkol miktarı ile olumsuz, tahıl alımı ile ve öÄŸün sayısı ile olumlu etkilendiÄŸini,

Sperm hareketliliÄŸinin  ÅŸiÅŸmanlıkla, alkol alımı ve  sigara içme ile olumsuz, meyva ve tahıl alımı ile olumlu etkilendiÄŸini,

Sperm morfolojisinde (şekil buzuklukları) ise gıdanın ve yaşam tarzının etkisi olmadığını bulmuşlar.

Mikroenjeksiyon sonuçlarına olan etki;

Fertilizasyonu erkeÄŸin kahve ve alkol alımı, bayanın ise sigara içmesi olumsuz etkiliyor.

Ä°mplantasyonu erkeÄŸin et ağırlıklı beslenmesi, kilo kaybetmek için perhizde olması, bayanın ise ÅŸiÅŸman olması olumsuz etkiliyor.

GebeliÄŸi yine aynı ÅŸekilde erkeÄŸin et ağırlıklı beslenmesi,kilo kaybetmek için perhizde olması,bayanın ise ÅŸiÅŸmanlığı olumsuz etkiliyor.

DüÅŸük ihtimaline ise yaÅŸam biçiminin ve gıdanın etkisi bulunamamış.

Bu araÅŸtırmada dikkati çeken tahıl, bakliyat, meyve tüketimi ve hergün  düzenli yemenin sperm kalitesi üzerine  olan olumlu etkisi, bu gıdaların içindeki mineraller, aminoasitler ve antioksidan vitaminlere baÄŸlanıyor, düzenli alımı semen kalitesini arttırıyor.

Yine bu araÅŸtırmadaki sonuçlara göre erkeÄŸin YÜT sırasında kilo vermek için perhiz yapması ,üreme fonksiyonları üzerine olumsuz etkiliyor. Et ağırlıklı beslenme de aynı olumsuzluÄŸu gösteriyor. Etdeki olumsuzluk  xenoöstrojenlere baÄŸlanıyor. Xenoöstrojenler et , süt, ÅŸarküteri ürünleri gibi yaÄŸdan zengin gıdalarda birikirler ve fazla  alımında semen kalitesini bozabilirler.

Özet olarak sigara, alkol alışkanlığı ve ÅŸiÅŸmanlık semen kalitesini bozarak  doÄŸal yolla gebelik oranlarını düÅŸürür.  Meyve, tahıl,  bakliyat ve sebze alımı ise sperm kalitesini arttırır. YÜT uygulanacaksa,  erkeklerin sigara , alkol ve kahve almamalarının yanısıra et ağırlıklı beslenmemeleri , öÄŸün atlamamaları ve perhiz yapmamaları, ancak kilo da almamaları  önerilir. Bayanlar ise ÅŸiÅŸmanlığın ve sigara içmenin üreme saÄŸlığı üzerine olan olumsuz etkisini bilmelidir.

Uz Dr Ferruh Zorlu / Üroloji Uzmanı